Stres przed egzaminem u nastolatka. Egzamin ósmoklasisty 2022 źródłem nerwów. Stres dziecka - co robić? Jak rozpoznać? Porady

Po wybuchu pandemii nic już nie jest takie jak wcześniej. Drastyczne zmiany zaszły również w systemie edukacji. Dzieci przestały chodzić do szkół, a nauczanie odbywało się przez długi czas wyłącznie w sposób zdalny.

Nagłe zmiany stylu życia sprawiły, że u wiele uczniów pojawiły się problemy ze skupieniem i efektywną nauką . Utrudnione kontakty z rówieśnikami dodatkowo pogarszają sytuację.

Dane są zatrważające. Depresja dotyka coraz więcej dzieci i młodzieży. Już co piąty nastolatek bardzo nisko ocenia swoje zadowolenie z życia. Eksperci tłumaczą, że długotrwały stres jest jednym z kluczowych czynników mających wpływ na taki stan rzeczy. Jak więc sobie z nim poradzić i pomóc młodym radzić sobie z własnymi emocjami?

Należy dokładnie obserwować dziecko, szczególnie w momencie, gdy zbliża się jakiś ważny okres w jego życiu. To zazwyczaj ostatnie klasy wieńczące kolejny etap nauki. Młody człowiek staje przed poważnymi życiowymi wyborami, które mogą zadecydować o jego dalszej przyszłości.

Nie można również zapominać o egzaminach, których widmo wisi nad nimi od samego początku. Rozpoczynając naukę w szkole średniej, często już od pierwszej klasy słyszą o nadchodzącej maturze. Jak więc rozpoznać, że dziecko odczuwa presję i przytłaczający stres?

• Nagłe zmiany w zachowaniu - obojętność, porzucenie pasji, częste narzekanie, płacz
• Nieproporcjonalne, impulsywne reakcje
• Używki
• Kompulsywne jedzenie lub znikomy apetyt
• Nadmierna wrogość wobec rodziny
• Bezsenność
• Izolowanie się
• Objawy fizyczne : bóle głowy, mdłości, bóle brzucha

Kiedy już zauważymy, że któreś z tych objawów występuje u nastolatka, należy reagować. Odpowiednio szybka pomoc może zapobiec rozwinięciu się symptomów stresowych w poważniejsze dolegliwości - np. depresję.

Po pierwsze - wysłuchaj.
Nastolatek może być nie do końca świadomy swojego położenia. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie wie, co się z nim dzieje i nie rozumie emocji, które nim targają.
Młodzież często wyraża swoje samopoczucie tak jak umie - na swój własny sposób. Wtedy zdarza się, że dorośli błędnie interpretują to jako "marudzenie" lub zwykłe narzekanie. Tak możemy łatwo zbagatelizować poważny objaw przytłaczającego stresu, z którym zmaga się dziecko.

Jeżeli często mówi, że ma dość, jest złe, mówi o sobie, że jest "głupie" - wysłuchaj i zrozum. Otwarcie się jest dużym wyzwaniem dla dziecka i powinno ono spotkać się wtedy z dużą wyrozumiałością ze strony opiekunów i nauczycieli.

Po drugie - zrozum i wytłumacz
Warto wytłumaczyć dziecku, dlaczego czuje się w ten a nie inny sposób. Co może na to wpływać i z jakich zmian w jego życiu to wynika.
Bardzo ważne jest też, aby nastolatek miał pewność, że zawsze czeka na niego wsparcie. Poczucie, że nie jest się samym ze swoim problemem, może już samo w sobie znacznie poprawić sytuację. Podczas rozmowy należy wykazać wiele zrozumienia i na chwilę porzucić rodzicielski ton moralizatorski. Pouczenia i nagany nie są dobrymi środkami pomocy w takiej sytuacji.

Po trzecie - współpraca
Osoba, która decyduje się pomóc nastolatkowi, powinna wyjawić mu swoje własne sposoby na stres. Dziecko nie musi ich przejmować, jeżeli mu nie odpowiadają, jednak sprowokuje to u niego chęć działania. Będzie miało szansę zastanowić się nad tym, co tak naprawdę lubi i jakie czynności sprawiają mu przyjemność. Możesz m.in. zaproponować:

• drobną przyjemność (np. wyjście na lody)
• spacer lub inną aktywność na świeżym powietrzu
• spotkanie z przyjaciółmi
• ćwiczenia oddechowe

Istnieją również dużo bardziej przyziemne czynniki, które mają ogromny wpływ na nasze samopoczucie. Upewnijmy się, że nastolatek otrzymuje odpowiednią ilość snu, wykonuje codziennie jakąś aktywność fizyczną, spędza czas na świeżym powietrzu, nie korzysta zbyt długo z telefonu/komputera, ma zapewnione odpowiednie warunki do nauki i odpoczynku.

Jeżeli te metody nie pomogą, nie bójcie się sięgnąć po pomoc specjalisty. To może być chociażby porada szkolnego psychologa, lub rozmowa ze specjalistą, których można znaleźć pod jeden z tych numerów telefonów:

Towarzystwo Pomocy Młodzieży: 22 887 88 05 lub 508 350 320
Towarzystwo Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom: 56 652 23 94
Telefon Zaufania dla Młodzieży: 116 111
Telefon dla Rodziców i Nauczycieli: 800 100 100.