Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Trwa poszukiwanie miejsca, w którym zamordowano kilkuset mieszkańców Brodnicy i okolicy. Zobaczcie zdjęcia z poszukiwań

Karina Knorps-Tuszyńska
Karina Knorps-Tuszyńska
Podczas poszukiwań 18 kwietnia znaleziono kilkanaście łusek, a także jeden guzik wojskowy. Na zdjęciu trzyma go Monika Ostrowska, prezes Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza, która znalazła ten guzik
Podczas poszukiwań 18 kwietnia znaleziono kilkanaście łusek, a także jeden guzik wojskowy. Na zdjęciu trzyma go Monika Ostrowska, prezes Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza, która znalazła ten guzik Facebook/Stowarzyszenie Brodnicka Grupa Eksploracyjno - Poszukiwawcza
Stowarzyszenie Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza prowadzi działania mające na celu odnalezienie miejsca, w którym spoczywają zamordowani przez Niemców jesienią 1939 r. mieszkańcy Brodnicy i okolic. Podczas prowadzonych w miniony weekend poszukiwań przy pomniku w Brzezinkach w gminie Zbiczno w powiecie brodnickim znaleziono kilkanaście przedmiotów.

Co ma wspólnego nasz wygląd z urządzaniem wnętrz? "Tworzymy bardzo holistyczny wizerunek człowieka"

Przeszukiwany jest teren przy pomniku w Brzezinkach w gminie Zbiczno w powiecie brodnickim

Monika Ostrowska, prezes Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza przekazała nam, że 16 członków stowarzyszenia 18 kwietnia prowadziło poszukiwania w lesie w Bachotku w okolicach pomnika upamiętniającego kilkuset Polaków pomordowanych przez hitlerowców jesienią 1939 r. Teren ten jest wskazywany w przekazach historycznych oraz przez mieszkańców okolicy jako miejsce, w którym jesienią 1939 r. Niemcy wymordowali kilkuset mieszkańców Brodnicy i jej okolic, a następnie latem 1944 r. dla zatarcia śladów swojej zbrodniczej działalności wydobyli zwłoki rozstrzelanych, po czym je spalili. Także w ostatnim czasie jeden z mieszkańców okolicy zalecił członkom stowarzyszenia, aby w okolicy pomnika, który został zbudowany w 1958 r. prowadzili prace poszukiwawcze. Jaki jest ich efekt? W czasie pierwszej akcji poszukiwawczej na tym terenie znaleziono kilkanaście rozrzuconych przedwojennych łusek od niemieckiego karabinu Mausera i Lugera, francuskiego Lebela i myśliwskich, które mogą mieć związek z opisywanymi zdarzeniami, a także jeden guzik wojskowy polskiego żołnierza.

- Z historykiem panem Radosławem Stawskim zastanawialiśmy się, czy jest jakiś kontekst w tym, że taka różnorodność łusek się pojawiła, czy tylko przypadek

- mówi Monika Ostrowska, prezes Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza.

Prezes przekazała nam, że to zbyt mało dowodów, aby potwierdzić, że w tym miejscu są ciała zamordowanych osób. Także guzik żołnierza nie jest potwierdzeniem, ponieważ zamordowani mieli być cywile, a z drugiej strony, różne ubrania były wtedy zakładane. Prezes stowarzyszenia zwraca także uwagę, że wcześniej w tym miejscu inne grupy prowadziły poszukiwania, więc mogły zabrać więcej łusek. Warto także podkreślić, że wykrywacze Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza generują sygnał tylko na głębokość w gruncie ok. 30 cm.

Stowarzyszenie Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza poszukiwania w tym miejscu prowadziła na prośbę Instytutu Pamięci Narodowej, który zamierza w tym miejscu rozpocząć badania archeologiczne mające na celu odnalezienie miejsca spoczynku pomordowanych Polaków. Stowarzyszenie będzie kontynuować poszukiwania, a jeśli znajdzie dowody na znalezienie miejsca spoczynku pomordowanych, jak przedmioty pochodzące od ofiar lub użyte przez Niemców, to wtedy na tym terenie pracować będą przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, prawdopodobnie wykonując wykopy i odwierty. Członkowie Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza zajmują się obecnie prowadzeniem kilku akcji poszukiwawczych, jednak do lasu w Bachotku chcą wrócić w możliwie krótkim czasie, może w ciągu najbliższych dwóch tygodni, aby zdążyć przed budzącą się do życia roślinnością. Biorąc pod uwagę obszerny teren, poszukiwania będą prowadzone w tym miejscu zapewne jeszcze kilka razy.

Monika Ostrowska, prezes Stowarzyszenia Brodnicka Grupa Eksploracyjno-Poszukiwawcza apeluje do osób, które posiadają więcej informacji na ten temat i chciałyby się tą wiedzą podzielić, aby skontaktowały się ze stowarzyszeniem, dzwoniąc pod numer telefonu 791-362-778 lub 660-631-590.

Lista nazwisk zamordowanych według Bilskiego i Schuetza:

  • 1. Balicki Władysław, rolnik, zamieszkały w: Buczek, data urodzenia: 1885 - data śmierci w Brzezinkach: 15 X 1939
  • 2. Barczewski Hieronim, rolnik, Pląchoty, 1900 - 27 X 1939
  • 3. Bereżewski Walerian, nauczyciel, Brodnica, 1897 - 28 X 1939
  • 4. Beyer Roman, nauczyciel, Nieżywięć, ?-X 1939
  • 5. Biernacki Stanisław, rolnik, Wymokłe [nr domu 26], 1914 - 15 X 1939
  • 6. Bloch Józef, rolnik, Żmijewo, 1896 - 27 X 1939
  • 7. Bucha Władysław, rolnik, Sumówko, 1909 - 27 X 1939
  • 8. Ciesielski Adam, robotnik, Brzezinki -?-1939
  • 9. Chojnowska Klara, bez zawodu, Buczek, 1913 - 15 X 1939
  • 10. Cybulski Józef, rolnik, Wymokłe [nr 33], 1906 - 15 X 1939
  • 11. Daszkowski Ludwik, rolnik, Zbiczno, 1909 - 17 XI 1939
  • 12. Dąbrowski Alojzy, kowal, Kruszyny, 1904 - 15 X 1939
  • 13. Dobies Antoni, rolnik, Kruszyny [Hamer], 1908 - 15 X 1939
  • 14. Falkowski Józef, rolnik,[wójt gminy Wrocki], Wrocki [53], 1886 - 30 X 1939
  • 15. Fiałkowski Julian, rolnik, Nieżywięć, 1881 -20 X 1939
  • 16. Gabriel Marta, bez zawodu, Nieżywięć, 1912 - 15 X 1939
  • 17. Golubski Józef, nauczyciel, Brodnica [-Lidzbark], 1900 - 11 XI 1939
  • 18. Góralski Franciszek, rencista, Kruszyny, 1906 - 20 XI 1939
  • 19. Górski Jan, rolnik, Nieżywięć, 1895, 15 X 1939
  • 20. Grochocki Leonard, rzemieślnik, Brodnica, 1896 - 25 XI 1939
  • 21. Gromelski Władysław, rolnik, Wymokłe [nr 66], 1872 - 15 X 1939
  • 22. Gruening Wojciech, nauczyciel, Nowe Świerczyny, 1883 - 28 X 1939
  • 23. Grzywacz Franciszek, kupiec, Brodnica, ?-1939
  • 24. Gutowski Szczepan, rolnik, Grabowiec, 1878 - 15 X 1939
  • 25. Guzowski Antoni, rolnik, Zbiczno, 1885 - 27 X 1939
  • 26. Jabłoński Jan, rolnik, Cieszyny [nr 43], 1896 - 15 X 1939
  • 27. Jaroszewski Józef, rolnik, Małe Leźno, ?-1939
  • 28. Jastrzębski Antoni, rolnik, Grabowiec [ prac. kolei, Kawki], 1894 - 15 X 1939
  • 29. Kamiński Józef, pracownik PKP, 1900 - 28 X 1939
  • 30. Karpiński Jan, rolnik, Brzezinki, 1913 - 1939
  • 31. Karpiński Julian, Brzezinki, 1887 - 11 XI 1939
  • 32. Karpiński Władysław, rolnik, Brzezinki, 1919 - 1939
  • 33. Katryński Stanisław, nauczyciel, Grzybno, 1905 - 6 XI 1939
  • 34. Kerner Alfons, rolnik, Nieżywięć, 1903 - 28 X 1939
  • 35. Konera Jan, nauczyciel, Brodnica, 1896 - 12 XI 1939
  • 36. Kowalski Wincenty, rolnik, Pusta Dąbrówka, 1911 - 15 X 1939
  • 37. Kreft Waleria, bez zawodu, Brzezinki, 1901 - 25 XI 1939
  • 38. Kunigowski Józef, rzemieślnik, Brodnica, 1902 - 28 X 1939
  • 39. Kupczyk Jan, rolnik, Radoszki, 1893 - 23 XI 1939
  • 40. Lewandowski Apolinary, rolnik, Kujawa, 1885 - 15 X 1939
  • 41. Lewandowski Kazimierz, por. rezerwy, Brodnica, 1908 - 1939
  • 42. Lewandowski Konstanty, rolnik, Cieszyny [nr 35], 1904 - 15 X 1939
  • 43. Lewandowski Zygmunt, rolnik, Kantyka [Sortyka], 1906 - 17 XI 1939
  • 44. Łukiewski Bolesław, rolnik, Pląchoty [nr 49], 1890-15 X 1939
  • 45. Malinowski Mieczysław, rolnik, poseł, Cieszyny [nr 38], 1901 - 15 X 1939
  • 46. Mączkowski Józef, urzędnik, Bobrowo, 1894 - 7 XI 1939
  • 47. Melkowski Kazimierz, rolnik, Brzezinki, ?-1939
  • 48. Merchel Edmund, Brodnica, 1908 - 1939
  • 49. Merchel Konrad, Brodnica, 1911 - 1939
  • 50. Męczyński Emeryk, rolnik, Małe Leźno, ? –X 1939
  • 51. Murawski Bronisław, rolnik, Nieżywięć, 1893 - 15 X 1939
  • 52. Neumann Józef, rolnik, Pląchoty, 1900 - 15 X 1939
  • 53. Nowakowski Franciszek, nauczyciel, Kominy, 1887 - 28 X 1939
  • 54. Olszewski Julian, rolnik, Cieszyny [nr 43], 1896 - 15 X 1939
  • 55. Osiecki Jan, rzemieślnik, Budy, 1899 - 10 XI 1939
  • 56. Ostrowski Bolesław, rzemieślnik, Brodnica, 1895 - 3 XI 1939
  • 57. Ostrowski Leon, rolnik, Cieszyny [nr 52], 1897 - 15 X 1939
  • 58. Ostrowski Mikołaj, rolnik - murarz, Żmijewo, [Zbiczno], 1887 - 15 X 1939
  • 59. Pankowski Franciszek, rolnik,[Karbowo-Pokrzywki], ? -3 XI 1939
  • 60. Pinczewski Walenty, rolnik, Pasieki, 1893 - 12 XI 1939
  • 61. Płoszyński Maksymilian, nauczyciel, W.Głęboczek, 1896 - 27 X 1939
  • 62. Przybyłek Stefan, rolnik, Nieżywięć, 1897 - 15 X 1939
  • 63. Rozalski Stefan, rolnik, Buczek, 1896 - 15 X 1939
  • 64. Rozwadowski Jan, krawiec, Małe Leźno, 1909 - 1939
  • 65. Rozwadowski Zygmunt, nauczyciel, Brodnica, 1903 - 28 X 1939
  • 66. Schroeder Leon, policjant, Brodnica, 1905 - 1939
  • 67. Słomczewski Tadeusz, kowal, Wrocki [nr 22], 1917 - 15 X 1939
  • 68. Słupski Władysław, urzędnik, Brodnica, 1896 - 27 X 1939
  • 69. Sobczak Wincenty, nauczyciel, Brodnica, ? – 1939
  • 70. Sobociński Teodor, Brodnica, 1911 - 1939
  • 71. Szumski Bolesław, rolnik, Cieszyny [nr 43], 1898 - 15 X 1939
  • 72. Szymański Maksymilian, nauczyciel, Budy, 1897 - X 1939
  • 73. Śmigielski Jan, rolnik, Kawki, 1896 - 15 X 1939
  • 74. Treichel Czesław, rzeźnik, Brodnica, 1909 - 17 XI 1939
  • 75. Wałdowski Antoni, rolnik, Kujawa, 1878 - 28 X 1939
  • 76. Wesołowski Jan, kolejarz, Brodnica, 1887 - 28 X 1939
  • 77. Wilamowski Wacław, rolnik, Pląchoty [nr 36], 1901 - 6 XI 1939
  • 78. Wysocka Zofia, bez zawodu, Cieszyny, 1910 – 6 XI 1939
  • 79. Zadrużyński Józef, rolnik, Pląchoty [nr 33], 1906 - 17 XI 1939

Nazwiska ustalone na podstawie relacji świadków:

  • 80. Piotrowicz Bronisław (z żoną), kierownik szkoły w Zbicznie, ?-X 1939
  • 81. Sikorzanka Helena, nauczycielka i założycielka KGW w Zbicznie, ?-X 1939
  • 82. Kwela Bolesław, nauczyciel, Zbiczno, ?-1939
  • 83. Kałwa Marian, nauczyciel, Zbiczno, ?-1939
  • 84. Nowakowski, nauczyciel, Zbiczno, ?-1939
  • 85. Schwanitz Franciszek, nauczyciel, Bursztynowo, ?-X 1939
  • 86. Odymała Władysław, nauczyciel, Jabłonowo, 29 III 1906 – 11 XI 1939
  • 87. Jastrzębski Teodor, karczmarz, rolnik, Grabowiec, 9 XI 1896 – 1939
  • 88. Gutkowski Szczepan, rolnik, Resztówka pod Grabowcem, ?-1939
  • 89. Górski Jan, kupiec, Nieżywięć, ?-1939
  • 90. Piotrowski, rolnik, Kwaśniak koło Grabowca, ?-1939
  • 91. Rybka Józef , rolnik, sołtys, Grabowiec, ?-1939
  • 92. Runowicz, rolnik, Grabowiec, ?-1939
  • 93. Grochowalski Jan, zawiadowca stacji PKP w Małkach, ?-1939
  • 94. (?) Pankowski, brat Franciszka, ?-1939
  • 95. Maksymilian i brat Szramowscy, rolnicy, Pokrzywki - Karbowo, ?-1939
  • 96. Łangowski Leon, ziemianin herbu Lubicz z Mileszew, 1883 - 27 X 1939
  • 97. Jurkiewicz Józef, sklepikarz - handlowiec, Zbiczno, 22.11.1902 – XI 1939
  • 98. Barwicki Walerian, nauczyciel, Brodnica, ?-1939
  • 99. Koncz Jan, nauczyciel, Brodnica, ?-1939
  • 100. Różycki Jan, nauczyciel, Brodnica, ?-1939
  • 101. Władysław Barański, wójt gminy Jabłonowo, ?-1939
  • 102. Brunon Rotzoll, dyr. Banku Ludowego w Jabłonowie, 21.10.1897 - 27.10.1939
  • 103. Tadeusz Antoni Muzioł, sekretarz gminy Nieżywięć, 11.10.1907 - ok. 11.11.1939
  • 104. Meyer Konstanty Marcin, kupiec z Jabłonowa, 11.11.1906 - 28.10.1939
  • 105. Karnowski Franciszek - kupiec z Jabłonowa, 16.05.1884 - ?-1939

Wśród rozstrzelanych było również kilkunastu brodnickich Żydów.

Lista ofiar nie jest kompletna.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na brodnica.naszemiasto.pl Nasze Miasto