Oto 100 kujawsko-pomorskich wytworów regionalnych wpisanych na listę Produktów Tradycyjnych. Zobacz listę, przepisy, zdjęcia
Twaróg z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej
Jednolita, zwarta masa twarogowa w całej objętości produktu
Gospodarstwa wiejskie na Kujawach w XIX oraz na początku XX wieku, oprócz upraw zajmowały się także przetwórstwem i konserwacją produktów spożywczych. Gospodynie przerabiały produkty zbożowe, produkty mleczne, mięso, owoce i warzywa. Własnoręcznie wyrabiany nabiał był głównym składnikiem pożywienia. Twaróg z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej przygotowuje się wyłącznie z mleka krowiego z dodatkiem czystych kultur bakterii mlekowych. Dawniej „ser wyrabiany był z owarzonego na cieple mleka zsiadłego. Po owarzeniu wkładało się twaróg do płóciennego woreczka w kształcie serca lub trójkąta i umieszczano w specjalnej prasie do odciskania serwatki. Na Kujawach znane są dwa rodzaje pras: pionowa i pozioma. Prasa pionowa składa się z dwóch deseczek umocowanych pionowo w specjalnym stołeczku, a po bokach wkładało się trójkątne kliny, które wbijane coraz głębiej, wyciskały z twarogu serwatkę. Prasa pozioma złożona była z dwóch poziomo, równolegle ułożonych desek. Przez końce tych desek przechodziły metalowe śruby, które dociskały deski w celu odciśnięcia serwatki. Wysuszony w ten sposób ser jadło się w postaci krojonych plastrów, najczęściej z chlebem” (D. Kalinowska, „Tradycyjne pożywienie ludowe na Kujawach”, Włocławek 2002). Receptura twarogu nie zmieniła się, jedynie obecnie częściej wykorzystywana jest prasa pozioma. Po wyprasowaniu twaróg krojony jest ręcznie i zawijany w arkusze pergaminowe. Twaróg z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej występuje w formie krajanki – kostki w kształcie prostopadłościanu i w formie klinku – spłaszczonego stożka. Jest on tradycyjnym, popularnym twarogiem wytwarzanym od lat na Kujawach i Ziemi Dobrzyńskiej. Twaróg ten był wielokrotnie nagradzany za swój niepowtarzalny smak i wysoką jakość.
